Close

palmy

Nawożenie palm – podstawy

Jak nawozić palmy

Nawożenie palm

Jak ważne jest dostarczenie roślinom odpowiednich składników odżywczych wie chyba każdy z nas, szczególnie jeśli są to rośliny doniczkowe. Natomiast wiele osób zastanawia się jak nawozić nasze rośliny.

Jednym z najczęstszych pytań odnośnie uprawy palm jest ‚Jak nawozić palmę?’. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, gdyż zależy to od rodzaju gleby, gatunku, klimatu, czy palma rośnie w donicy, czy w ogrodzie, itd.

Przedstawimy jednak najważniejsze elementy, które powinien spełniać dobry nawóz oraz podstawowe zasady nawożenia.

Co powinien zawierać dobry nawóz do palm

– Przyjęło się, że zawartość Azotu, Fosforu i Potasu (NPK) powinna być w najlepiej stosunku 3:1:3, ale formuła 3:1:2 będzie również odpowiednia.
– Powinien być wolno rozpuszczalny
– W swoim składzie zawiera mikroskładniki takie jak bor, cynk, magnez, mangan, miedź, molibden, wapń, żelazo. Im większa różnorodność, tym lepiej

W skrócie: nie patrzmy na reklamy i cenę, tylko na skład nawozu.

Jak nawozić

– Dokładnie przeczytajmy instrukcję i dawki
– Przed nawożeniem (oraz po, jeśli stosujemy nawóz o przedłużonym działaniu) podlewamy obficie
– Jeśli stosujemy nawozy granulowane postarajmy się je zmieszać z podłożem i równomiernie rozprowadzić
– Nawóz aplikujemy nie za blisko korzeni, aby pobudzić je do lepszego rozwoju
– Najlepiej nawozić na wieczór, w pochmurny dzień lub wcześnie rano

Jeśli nie mamy dostępu do specjalistycznych nawozów, możemy użyć granulowanego obornika bydlęcego, który jest naturalną, dobrą alternatywą.

Czego nie powinniśmy robić

– Nie nawozimy na suche podłoże
– Nie lejemy nawozu na liście, gdyż może to skutkować poparzeniem
– Nie stosujemy większej ilości nawozu, niż zalecana. Lepiej zastosować mniejszą dawkę, niż przenawozić roślinę. Zbyt duża dawka nawozu może zabić palmę
– Nie sypiemy nawozów granulowanych w jedno miejsce, szczególnie przy samym pniu lub tak, by granulki bezpośrednio dotykały korzeni
– Nie nawozimy świeżo posadzonych palm
– Nie nawozimy palm jesienią i zimą

Read More

Palmy mrozoodporne – gatunki

Szorstkowce fortunego w Chinach

Podane poniżej dane dotyczące mrozoodporności dotyczą dorosłych, dobrze ukorzenionych na stanowisku roślin, są uśrednione na podstawie rozmaitych źródeł i mają charakter czysto teoretyczny. Z uwagi na nasz dosyć zimny klimat i długotrwałe mrozy, ochrona zimowa wraz z dogrzewaniem jest niezbędna dla większości gatunków, ale i ona nie daje gwarancji sukcesu.

Butia capitata

Mrozoodporność: do -11C
Wysokość w naturze: do 5m
Wzrost: powolny
Jelly Palm, Pindo Palm: Jej ojczyzną jest Ameryka Południowa, a konkretnie południowa Brazylia, Paragwaj, Urugwaj oraz północna Argentyna. Jest to prawdopodobnie najbardziej mrozoodporna palma pierzasta. Odznacza się długimi pierzastymi liśćmi, dosyć wrażliwymi na silne wiatry i grubszym pniem. Zwykle jest on porośnięty liśćmi, lecz często zdarzają się osobniki z gołym pniem. Jest to również uzależnione od gleby na jakiej rosną, dlatego możemy spotkać butię w różnych formach. Palmy rosnące w suchej i słabej ziemi są niższe, z mniejszymi liśćmi. Produkuje jadalne, smaczne owoce koloru od żółtego do pomarańczowego, wielkości około 2.5cm w dużej ilości, które można spożywać również nieprzetworzone, ale robi się z nich głównie galaretki czy konfitury. Preferuje pełne słońce lub umiarkowany cień, w którym wytwarza dłuższe liście. Gleby najlepiej piaszczyste, dobrze przepuszczalne, ale łatwo przystosowuje się do innych warunków i jest odporna na suszę. Systematyczne podlewanie i nawożenie nagrodzi nas szybciej rosnącą rośliną.
butia capitata
Butia capitata” palm growing in Ocean Isle Beach, NC, bearing both ripe and unripe fruit |Autor: Moxfyre

Chamaerops humilis

Mrozoodporność: do -13C
Wysokość w naturze: do 6m
Wzrost: powolny do umiarkowanego
Europejska Palma Wachlarzowa / Karłatka Niska: Pochodzi z ciepłych wzgórz i gór basenu M. Śródziemnego (pd-zachodnich regionów Europy oraz pn-zach. Afryki) od Włoch po Maroko i na wschodzie po Turcję. Trochę większą mrozoodporność zdaje się wykazywać odmiana argentea z gór Atlas. Jest odporna na suszę. Tworzy zwykle kępy. Liście przeciętnie osiągają długość pół metra i podobnie szerokości. Kolorystycznie roślina jest bardzo rozmaita: od niebiesko-zielonego po szaro-zielony, jak i również przybiera różne formy. Palma bardzo szybko przystosowuje się do różnych rodzajów gleby, jeśli jest dobrze zdrenowana. Nie lubi gleb mokrych, bagnistych. Preferuje jasne, słoneczne stanowiska, lecz dobrze radzi sobie również w częściowo zacienionych miejscach. W sporym cieniu palma rośnie raczej wszerz, niż w górę. Aby zapewnić szybki wzrost należy reguralnie podlewać i nawozić. Podlewamy umiarkowanie. Odpowiednio przycięta wygląda naprawdę bardzo dekoracyjnie.

Riserva naturale dello Zingaro, Sicily|Autor: tato grasso

Jubaea chilensis

Mrozoodporność: do -12C
Wysokość w naturze: do 25m
Wzrost: bardzo powolny
Honey Palm, Chilean Wine Palm: Pochodzi ze stromych wzgórz i stoków pd-zach. części Ameryki Południowej. Niegdyś lasy składające się z tych palm porastały Chile od poziomu morza do podnóży gór. Z powodu dużego zapotrzebowania na ich słodki sok gatunek ten został dość mocno przetrzebiony, w związku z czym rząd chilijski wydał nakaz zabraniający tych praktyk. Imponująca mrozoodporność jak na palmę z pierzastymi liśćmi. Bardzo wolny wzrost – jest to jeden z najwolniej rosnących gatunków. Szary, prosty pień może mieć średnicę nawet ponad 1 metra. Wymaga jasnego, słonecznego stanowiska. Preferuje dobrze zdrenowaną ziemię. Nie nadaje się do uprawy blisko morza, gdyż nie toleruje soli. Nie wymaga upalnych okresów letnich. Bardzo słabo znosi mróz w połączeniu z silnym wiatrem. Jest odporna na suszę, jednak najlepiej czuje się na stanowiskach, gdzie jej dobrze rozwinięty system korzeniowy ma dostęp do wód podskórnych. Jej sok jest bogaty w cukry proste i wykorzystuje się go najczęściej do produkcji słodzików lub alkoholu zwanego Chilijskim winem palmowym.

Photo of a Chilean palm (Jubaea chilensis).|Autor: SteffenMP

Nannorrhops ritchiana

Mrozoodporność: do -16C
Wysokość w naturze: do 5m
Wzrost: bardzo powolny
Mazari Palm: Jej ojczyzną są pustynie środkowej Azji od Afganistanu i Pakistanu do Półwyspu Arabskiego. Zagrożona w naturalnym środowisku, jako że jej sztywnych liści używa do wyplatania m. in. koszy. Jest jedną z najbardziej mrozoodpornych palm, choć jej mrozoodporność nie jest do końca znana. Gatunek ten nie wytwarza zwykle tradycyjnego pnia i dorasta do wysokości ok. 3-6m i co najmniej tyle samo w szerokości. Rośnie zwykle w kępach. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu. Toleruje bardzo słabe, mało żyzne i suche, piaszczyste, dobrze zdrenowane gleby. Wzrost bardzo powolny, choć lekkie nawożenie i dodatkowe podlewanie podczas suchych okresów może znacząco przyspieszyć jej wzrost. Jedna z najbardziej odpornych na susze i zmiany pogody palm mrozoodpornych. Najlepiej radzi sobie w suchym klimacie, więc kluczowe jest zapewnienie jej ochrony przed wilgocią. Bardziej tolerująca wilgoć jest odmiana Kashmir. Roślina jest przystosowana do typowo pustynnych warunków: ekstremalnego ciepła i zimna.

Nannorrhops ritchiana at the Springs Preserve garden, Las Vegas, Nevada|Autor: Stan Shebs

Rhapidophyllum hystrix

Mrozoodporność: do -19C
Wysokość w naturze: do 2m
Wzrost: bardzo powolny
Zwana również palmą igłową (Needle palm) ze względu na liczne cienkie kolce, które wytwarza. Pochodzenie: południowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Uważana za jedną z najbardziej mrozoodpornych palm świata. Wg oficjalnych źródeł wytrzymuje b. niskie temperatury i jest dosyć odporna na wilgoć, a nawet potrafi wytrzymać przez jakiś czas zalewanie i stojącą wodę (nie zimą). Charakteryzuje się bardzo powolnym wzrostem i kiełkowaniem z nasion do dwóch lat, co może tłumaczyć jej małą popularność w ogrodach mniej cierpliwych działkowiczów. Jest dosyć niska. Rosnąc tworzy kępy. Stanowisko zacienione lub częściowo zacienione – w chłodniejszym klimacie sadzić w miejscu nasłonecznionym. Preferuje gleby lekko wilgotne, dobrze zdrenowane, ale oczywiście poradzi sobie bez problemu na suchych. Dorosłe, dobrze ukorzenione okazy są odporne na suszę i doskonale sobie radzą w zacienionym stanowisku. W stanie Floryda palmy te zostały uznane za zagrożony gatunek.

R. hystrix z przyciętymi liśćmi. Autor: Raul654 w okolicy Washington DC, 7.05.2005

Sabal minor

Mrozoodporność: do -16C
Wysokość w naturze: do 2m
Wzrost: powolny
Palma Sabałowa: Kolejna palma rosnąca w kępach pochodząca głównie z wilgotnych lasów i wąwozów pd-wsch. stanów USA, od Florydy po wschodnią Północną Karolinę i wschodni Texas. Jedna z najbardziej wytrzymałych na mróz palm. Cechuje ją dosyć powolny wzrost. Wykształca bardzo krótki pień lub pień podziemny. Liście koloru niebiesko-zielonego. Lubi dużo wilgoci i słońce, którego potrzebuje w bardzo dużej ilości, aby przetrwać i rosnąć. Do rozwoju wymaga bardzo gorącego lata z temperaturami ok. 30C, dlatego w niektórych krajach jej roczne przyrosty będą niewielkie lub żadne, stąd jej mniejsza popularność. Uwaga! Wybierając miejsce w ogrodzie miejmy świadomość, że ta palma bardzo źle znosi przesadzanie w inne miejsce i prawdopodobnie go nie przeżyje.

Sabal minor, Osaka,Japan|Autor: KENPEI

Trachycarpus fortunei

Mrozoodporność: do -14C
Wysokość w naturze: do 12m
Wzrost: średni
Chinese Windmill Palm, Szorstkowiec fortunego: Najbardziej znana palma mrozoodporna na świecie, pochodząca z górzystych terenów Azji: pd-wsch. Chin, Tajwanu i wysp Zhoushan, sprowadzona do Europy przez Roberta Fortune. Rozpowszechniona w uprawie niemal w każdym zakątku globu, od klimatów umiarkowanych po tropiki. Sadzona nawet wysoko w górach Ekwadoru i Kolumbii. Preferuje gleby przepuszczalne, choć z łatwością adoptuje się do innych warunków. Dodatkowe podlewanie w suchych i gorących sezonach oraz nawożenie zaowocuje dużo szybszym wzrostem. Ma bardzo niewielkie wymagania co do uprawy. Toleruje stanowiska słoneczne, jak i zacienione. Przez pierwsze kilka lat rosną dosyć powoli. Ich głównym wrogiem są silne wiatry i zimą wilgoć. Aby się właściwie rozwijać nie wymaga upalnego lata. Prawdopodobnie najbardziej odpowiednia palma do klimatu umiarkowanego.

Blick von der Berliner Allee Richtung Tausendfüßler, Bepflanzung von Tita Giese.|Autor: Marek Gehrmann

Trachycarpus nanus

Mrozoodporność: do -12C
Wysokość w naturze: do 1m
Wzrost: bardzo powolny
Dragonhead Palm: Odkryty w zachodnich Chinach, w prowincji Yunnan. Najmniejszy przedstawiciel gatunku i prawdopodobnie najrzadszy w uprawie ze względu na bardzo powolny wzrost oraz słabą dostępność. Palma bardzo niewielkich rozmiarów. Zwykle nie wytwarza pnia i ma bardzo rozbudowany system korzeniowy. Mrozoodporność trochę niższa lub podobna do T. fortunei, ale zdecydowanie łatwiejsza do osłony przed mrozem.
palma mrozoodporna trachycarpus nanus
Trachycarpus nanus.|Autor: Christophe

Washingtonia filifera

Mrozoodporność: do -12C
Wysokość w naturze: do 12m
Wzrost: szybki
California Fan Palm: Nazwa gatunku powstała na cześć G. Washingtona. Jedna z najczęściej uprawianych palm w klimacie subtropikalnym. Naturalnie rośnie na terenach pustynnych i suchych w południowej Californii, zachodniej Arizonie i Meksyku. Palmy rosnące w bardzo dobrze zdrenowanej glebie mają wyższą mrozoodporność. Typową cechą wyróżniającą ten gatunek u dorosłych osobników są zwisające suche liście i bawełnowate włókna tworzące charakterystyczną „brodę”, dlatego palme często nazywa się Amerykańską Palmą Bawełnianą. Tempo wzrostu szybkie. Może rosnąc nawet do 20m wysokości z koroną rozłożystą na 4-5m. Wytwarza masywny, szary pień o średnicy nierzadko ok. 1m. Z powodzeniem rośnie w różnych rodzajach klimatów i gleb, nawet o ekstremalnie zasadowym odczynie. Bardzo dobrze reaguje na nawożenie w sezonie wiosenno-letnim, szczególnie nawozami o wydłużonym działaniu. Dobrze znosi przesadzanie, nawet dużych osobników. Jest bardzo odporna na choroby i szkodniki. Najlepiej czuje się na stanowisku w pełni nasłonecznionym, co dotyczy również młodych roślin. Ukorzeniona palma jest bardzo odporna na suszę, lecz doskonale reaguje na regularne podlewanie i wilgotną, dobrze zdrenowaną glebę. Wytrzymuje ekstremalnie wysokie temperatury nawet do 50C.
 palma mrozoodporna waszyngtonia
Washingtonia Palms near Twentynine Palms, California, USA. Taken February 7, 2004.|Autor: Jim Harper

Palmy mrozoodporne jako rośliny ogrodowe są coraz bardziej popularne. Daleko im jeszcze do trafienia pod przysłowiowe strzechy, ale jest zdecydowanie lepiej niż x lat temu.

Read More

Madryt Atocha. Dworzec pod palmami

Dworzec w Madrycie

Fot.: Stacja Madryt Atocha / Flickr / Autor: Matthew Black

Wsiąść do pociągu byle jakiego…

…byle prowadził do stacji Atocha w Madrycie!

Co ma wspólnego dworzec kolejowy z tropikalnymi roślinami, zapytacie. Okazuje się, że całkiem sporo, bo aż 4,000 m2 ogrodu botanicznego, co czyni z Atocha unikalne miejsce na świecie i nie lada gratkę dla miłośników egzotyki.

Sam dworzec oddano do użytku już w roku 1851. Po ostatnim remoncie, który miał miejsce w 1992r. dworzec przekształcono w ciąg kafejek i sklepików oraz założono ogród botaniczny.

Co my, jako miłośnicy roślin egzotycznych znajdziemy tam dla siebie?

Wchodząc głównym wejściem wita nas niesamowity widok. Przed nami rozpościera się ogromny las deszczowy, który jest domem dla imponującej liczby około 7 tys. roślin z 260 gatunków. Dodatkowo znajdziemy tu staw z ponad 20 gatunkami rozmaitych rozmiarów żółwi i ryb.

Dworzec Kolejowy Madryt Atocha / Flickr / Autor: Darren Krape

Rosną tam m.in. ogromnych rozmiarów Piegrzany madagaskarskie (Ravenala madagascariensis), ok. 30-metrowa Washingtonia robusta, Roystonea regia, czyli Kubańska palma królewska – narodowe drzewo Kuby, Strelicje (Strelizia nicolai), zwane Białymi Rajskimi Ptakami, które mogą dorastać nawet do 6m wysokości, Sagowce podwinięte (Cycas circinalis), Pachiry wodne (Pachira aquatica), które rosną na zalewowych terenach tropikalnej Ameryki, Figowce sprężyste (Ficus elastica), Figowce dębolistne (Ficus lyrata), czy tak ciekawe drzewa z Amer. Pd., jak Jakarandy mimozolistne (Jacaranda mimosifolia) o pięknych kwiatach.

Relaks pod palmami

Możemy czekając na pociąg odpocząć od letnich upałów w cieniu palmy, wypić kawę na restauracyjnym tarasie z widokiem na ogród, podpatrywać pluskające się w wodzie żółwie, czy też zwyczajnie podziwiać piękno przyrody. Jednym słowem – dla każdego coś miłego.

Stacja Atocha / Flickr / Autor: contafisca

Zamykam oczy i wyobrażam sobie siebie na pięknym dworcu PKP czekającego na pociąg z butelką chłodnego napoju w dłoni. Przede mną wygrzewają się żółwie, a wokół pachną kwitnące tropikalne drzewa…

Czego sobie i Wam życzy
palmiarnia.info 🙂

Jeśli byliście w tym ciekawym miejscu i chcielibyście podzielić się zdjęciami lub wrażeniami, piszcie na adres: info@masta78.smarthost.pl.

Read More

Starożytne palmy na skraju wyginięcia

Palma zagrożony gatunek

Fot.: Medemia argun / Flickr / Autor: Haitham Ibrahim

Mowa o gatunku Medemia argun, której to drzewa rosły w czasach starożytnego Egiptu. Jej owoce w drugiej dekadzie XIX wieku znaleziono w grobowcach faraonów, datowane na czasy V dynastii – czyli ok. 2500 p.n.e. Palma została opisana w roku 1837 na podstawie żywych okazów  znalezionych przez Księcia Paula Wilhelma von Wurttemburg w północnym Sudanie. W najbliższych latach powiązano owoce, znalezione w grobowcach, z tą właśnie palmą.

Obawiano się, że na obszarze Egiptu gatunek całkowicie wyginął, aż do odkrycia przez botanika Loutfy Boulos dwóch drzew na terenie oaz Dungul i Nakhila na południu kraju. W Sudanie od 1907r. nie zanotowano ani jednej palmy, co dawało podstawy sądzić, iż wymarły. Wg słów botanika „5000 lat temu pustynia była bardziej zielona i wilgoć umożliwiała rozprzestrzenianie się takim gatunkom jak Medemia argun.

Winę za tak niską populacje palm ponosi niszczycielska działalność człowieka, który oprócz tego, że zwyczajnie dewastuje  drzewa, to ich owoców używa do konsumpcji, a liście ścina, wyplatając z nich liny, kosze oraz maty. Beduini upodobali sobie liście właśnie tej palmy, z powodu ich lepszej od innych gatunków elastyczności i wytrzymałości.

Wszystkie powyższe czynniki, wraz ze zmianami klimatu na bardziej suchy, przyczyniło się do tak drastycznego spadku liczby tych roślin.

Szacuje się, że w ciągu dwóch ostatnich dekad na terenie Egiptu zanotowano łącznie poniżej 50 sztuk, a w północnym Sudanie kilkaset. Istnieje jednak prawdopodobieństwo, iż niektóre populacje wciąż pozostały nieodkryte.

Aby zapobiec całkowitej zagładzie, zebrane nasiona zostały posadzone w specjalnej szkółce na terenie południowego Egiptu. „Zbadaliśmy, jaki jest najlepszy sposób na kiełkowanie nasion i zaczęliśmy hodowlę w bardzo bezpiecznym środowisku” – mówi Haitham Ibrahim z Egipskiej Agencji ds. Środowiska.

Charakterystyka

Medemia argun jest blisko spokrewniona z gatunkami Hyphaene i Bismarckia. Dorasta do 10 m. wysokości. Ma prosty pojedynczy pień o średnicy do 40 cm, z gęstą, okrągłą koroną z 25-50 liśćmi o długości ok. 130 cm, z której zwisa masa suchych liści i charakterystyczne żółte ogonki liściowe z czarnymi obrzeżami, u młodych roślin pokryte czarnymi cierniami. Łopotanie jasnozielonych lub niebieskawo-zielonych, grubych i skórzastych liści, słychać nawet przy lekkim wietrze.

Dorosła palma wytwarza licznej ilości owoce, z cienkim miąższem, wielkości śliwki (4-5cm długości i 3cm średnicy), o gładkiej i lśniącej skórce, w kolorze od ciemnofioletowego do czarnego. Kompletnie suche spadają z drzew i w tej postaci są jadalne. Mają słodkawy smak i zapach, i podobno są bardzo lubiane przez pustynne gryzonie, które tym samym przyczyniają się do rozmnażania rośliny, oprócz sezonowych błyskawicznych powodzi w wyniku opadów deszczu.

Środowisko występowania

Gatunek jest przystosowany do życia w jednym z najtrudniejszych środowisk naszej planety – Pustyni Nubijskiej, która znajduje się we wschodniej części Sahary w Sudanie i południowym Egipcie. Deszcze mogą tam nie padać latami, a w dzień temperatura z łatwością przekracza 40C w cieniu.  Najwyższa zanotowana temperatura to 55C. Średnia roczna suma opadów to mniej niż 130 mm. Oczywiście Medemia, jak inne palmy pustynne, aby przeżyć, musi rosnąć na terenach z wodami gruntowymi.

Na pomoc

Istnieje potrzeba edukacji i obudzenia świadomości społecznej wśród biednej ludności Egiptu i Sudanu. Należy uświadomić mieszkańcom, że palmom grozi wyginięcie, a skutki dotkną również ich samych, jako że Medemia argun spełnia ważną rolę w życiu codziennym wielu ludzi z obu krajów.

W ostatnich latach pojawiła się jednak iskierka nadziei. Wielu entuzjastów palm z cieplejszych rejonów naszego globu, zaczęło uprawiać Medemie z nasion, między innymi z uwagi na jej walory dekoracyjne – roślina jest naprawdę piękna. Im więcej takich pasjonatów, tym większe szanse na przedłużenie gatunku. Nasiona można nabyć w kilku największych sklepach internetowych.

Co można zrobić w miejscach, gdzie niestety uprawa nie jest możliwa? Otóż można przesłać datek na rzecz Fundacji Kew, która m.in. zajmuje się ochroną zagrożonych gatunków egzotycznych roślin,  pod adresem internetowym: https://secure.artezglobal.com/registrant/startup.aspx?eventid=17125

Szkoda, aby tak piękna palma stała się wkrótce jedynie barwną ilustracją w książkach.

Źródła: palmiarnia.info / Internet

Read More

Mrozoodporność T. fortunei

Poniższa rycina przedstawia wrażliwość na mróz poszczególnych części młodego okazu Szorstkowca Fortunego (T. Fortunei).

 

Legenda:

LTi = temperatura w C, podczas której zaobserwowano pierwsze uszkodzenia

LT50 = temperatura podczas której 50% tkanek obumarło

(Larcher and Winter,1981)

Źródło: „Cold Damage on Palms” Timothy K. Broschat, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida

http://edis.ifas.ufl.edu/mg318#FIGURE%2011

Read More